Wat willen we bereiken?

Algemeen
Het komend jaar bouwen we verder aan een nieuwe koers voor het sociaal domein, deze vormt een paraplu voor alles dat we doen in het sociaal domein en helpt ons om koersvast te blijven. In 2022 is de Transformatieagenda Sociaal Domein afgerond. Het getransformeerd werken is echter nog niet klaar. Binnen de koers voor het sociaal domein borgen wij de visie en uitgangspunten die de afgelopen jaren vanuit de Transformatieagenda Sociaal Domein zijn neergezet en creëren wij perspectief om vanuit het sociaal domein integraal te werken aan de opgaven in de stad. Zo gaat het bijvoorbeeld om de verbinding tussen zorg en welzijn maar ook om het ruimte geven aan de betrokken organisaties in de stad om in te kunnen spelen op deze veranderingen in de samenleving. Onze stad blijft immers in beweging en de maatschappelijke opgaven veranderen.

We bouwen daarom ook verder aan het partnerschap met de stad. Samen met betrokken organisaties en inwoners, houden wij oog voor hoe het gaat in de stad, hoe we er in Nieuwegein met elkaar voor staan, maar ook om elkaar te leren kennen, van elkaar te leren en om elkaar makkelijker te vinden.

Voortbouwend op de Onderzoeksagenda Sociaal Domein, monitoren wij ook in 2023 onze inzet systematisch en trekken hier lering uit. Altijd met het doel te onderzoeken of we de juiste dingen doen voor de inwoner en wat dit bijdraagt aan de doelstellingen voor de stad die in dit programma zijn benoemd. We maken daarvoor zoveel mogelijk gebruik van onderzoeken die we al langer inzetten (zoals de Monitor Sociale Kracht) omdat we hiermee ontwikkelingen over een langere tijd in beeld krijgen. Daarnaast bezien we hoe elders beschikbare informatie ons kan helpen en werken we samen met de kennisinstellingen die zich in onze regionale netwerken bevinden.

Versterking eigen kracht
De coronacrisis heeft sinds 2020 veel invloed gehad op onze samenleving. De verwachting is dat wij ook komend jaar op sommige momenten hier de gevolgen van zullen ervaren. Wij willen samen met inwoners en maatschappelijk organisaties in de stad oog blijven houden voor deze gevolgen en indien nodig hier aandacht aan geven. Het versterken van de veerkracht van de samenleving blijft hiermee een belangrijk thema. Tevens zullen wij in staat moeten zijn de onzekerheden die er nog zijn het hoofd te bieden en hier flexibel op in te kunnen spelen.

Vanuit onze aanpak Leefbaarheid en Veiligheid (zie programma Leefomgeving en Veiligheid) sluiten wij aan bij de grote vraagstukken in de centrale as. Eind 2022 hebben wij scherp welke inhoudelijke prioriteiten er binnen deze aanpak gesteld gaan worden. In 2023 starten wij met een integrale aanpak die zich richt op de vraagstukken leefbaarheid, jeugd en veiligheid en participatie.

Wij willen een inclusieve stad zijn. Nieuwegein is een stad waar je gezien wordt, je jezelf mag zijn en kan meedoen. We willen een samenleving zijn waarin mensen dezelfde kansen en mogelijkheden hebben. Sinds de participatiesamenleving ligt er veel nadruk op eigen verantwoordelijkheid. Voor de meeste inwoners werkt dit prima, maar we zien ook groepen mensen voor wie dit te veel is gevraagd en die om verschillende redenen niet mee kunnen komen. In die gevallen kijken we naar maatwerkoplossingen zodat deze mensen naar vermogen wél mee kunnen doen en kunnen bijdragen aan de Nieuwegeinse samenleving.

We werken we toe naar een deltaplan laaggeletterdheid, waarbij het doel is dat we mensen die moeite hebben met lezen, schrijven, rekenen en/of werken met de computer, meer bereiken, hen een passend aanbod doen en daarmee (meer) perspectief en kansen bieden. We doen dat in overleg met de voor op dit terrein relevante partners.

Vanuit het landelijk beschikbaar gestelde budget ‘onderwijskansenbeleid’ blijven wij inzetten op het verminderen van (dreigende) (taal)achterstanden van kinderen en hun ouders. Jonge kinderen krijgen daardoor meer kansen om voor en tijdens hun schoolloopbaan een (dreigende) (taal)achterstand te verkleinen en/of weg te werken.

Adequate onderwijshuisvesting is een belangrijke voorwaarde voor goed onderwijs. Daarom voeren we in het kader van het onderzoek naar vitale scholen een strategische analyse uit naar de haalbaarheid van vernieuwbouw, nieuwbouw of instandhouding van de schoolgebouwen. We gaan verder met het kindcentrum Doorslag. Voor Batau-Noord hebben we de planvorming vooralsnog uitgesteld, we wachten eerst de resultaten af van genoemde strategische analyse.

Ondersteuning
De maatwerkvoorziening sociaal recreatief Wmo-vervoer ondersteunt inwoners met een mobiliteitsbeperking bij het zo zelfredzaam mogelijk verplaatsen en daarmee participeren in de samenleving. Door dit vervoer op grote schaal en samen met andere vormen van doelgroepenvervoer in te kopen, realiseren we duurzaam, voor inwoners en gemeenten betaalbaar en daarmee toekomstbestendig vervoer.

We zien kwetsbaarheid als onderdeel van het gewone leven (demedicaliseren) en richten ons vooral op het voorkomen van (zware) psychische problemen bij jeugdigen met extra aandacht voor de gevolgen door de coronacrisis en echtscheidingsproblematiek ouders. Dit wordt in samenhang met de Meerjarenopgave Welzijn vormgegeven met onze partners in de stad met o.a. jongerenwerk (MOvactor) en groepswerk (Santé). Extra inzet vindt plaats in samenhang met het Nationaal Programma Onderwijs.

Vanuit de nieuwe inkoopstrategie kopen we per juli 2023 bij één opdrachtnemer de integrale opdracht Gezinsvormen in, gefinancierd middels taakgerichte bekostiging. De ambitie van deze opdracht is dat kinderen zoveel mogelijk thuis opgroeien. Wanneer alle hulp thuis echter niet afdoende blijkt en de thuissituatie onstabiel/onveilig blijft voor een kind, dan kan (tijdelijk/deeltijd) verblijf in een (zoveel mogelijk) kleinschalige en gezinsgerichte gezinsvorm worden geboden. Waar nodig wordt ambulante/informele ondersteuning tijdens het verblijf ingezet om de basis rondom de jeugdige te versterken en toe te werken naar huis en/of zelfstandigheid.

Bescherming
Jeugdbescherming is ook landelijk volop in beweging. Wij blijven investeren in een regionale ketenaanpak en een verdere transformatie om de zwaardere vormen van jeugdhulp te voorkomen.

Bij de GGZ blijft preventie en vroegsignalering een belangrijke insteek. Op basis van een evaluatie van de nog vrij recent ingevoerde Wet verplichte GGZ bekijken we hoe we verbeteringen in de uitvoering mogelijk kunnen maken.

Met het programma Wonen & Economie liggen er verbanden met het realiseren van een goede leefomgeving die uitnodigt tot gezond leven. Ook het realiseren van goede onderwijsvoorzieningen en de economische kansen van vergrijzing en gezondheid (Health Hub) zorgt voor verbinding. Een nieuwe relatie met dit programma komt voor uit de aanpak van energiearmoede: het gaat om een gecombineerde insteek van het bevorderen van energiebesparende maatregelen en het bestrijden van armoede.

Met het programma Leefomgeving & Veiligheid liggen er gezamenlijke opdrachten ten aanzien van het verbeteren van de openbare ruimte voor ouderen en inwoners met een beperking. Een andere belangrijke relatie met veiligheid zien we in diverse inspanningen op de thema's huiselijk geweld /kindermishandeling, complexe multiprobleemgezinnen, mensenhandel en preventie van jeugdcriminaliteit. Een integrale aanpak waarbij we inzetten op het vroegtijdig signaleren van (potentiële) problematiek en daaraan gekoppelde interventies kan helpen voorkomen dat complexe zorg casuïstiek in de (repressieve) veiligheidshoek terechtkomt. Zie ook de relatie met de eerder beschreven aanpak Leefbaarheid en Veiligheid.

Met het programma Vrije Tijd ligt de samenwerking op de mogelijkheden voor mensen om elkaar te ontmoeten, om energie te hebben door een zinvolle vrijetijdsbesteding en de ruimte hebben en voelen om iets met elkaar te ondernemen. Voor wat betreft de optimalisatie van onderwijshuisvesting & sportaccommodaties geldt dat dit beschreven is in dit programma (inclusief financiële aspecten) en de inhoudelijke aspecten van sportaccommodaties in het programma Vrije Tijd.

Gezondheid heeft een relatie met veel programma’s. Het is een belangrijk onderwerp in de Omgevingsvisie en de Betere Buurtenaanpak, waar met name aandacht is voor een gezonde leefomgeving. Daarom stellen we een omgevingsprogramma Gezondheid op. In de aanpak leefbaarheid en veiligheid is het ook een belangrijk thema. De Regiodeal Batau heeft zelf een apart gezondheidsprogramma. Veel zaken hebben effect op de gezondheid van mensen en gezondheid in de brede zin is vaak een basis om optimaal mee te kunnen doen in de samenleving.

Wij vinden het belangrijk te investeren in de regionale samenwerking, zodat wij onze ambities kunnen realiseren en een sterke partner kunnen blijven in de regio. Dat doen wij ook voor het sociaal domein. Deels vindt die plaats op het niveau van de Lekstroom, maar ook maken wij gebruik van onze netwerken die zich op een grotere schaal richten. Voor Health Hub Utrecht (HHU) en kennisplatform Utrecht Sociaal (kUS) is 2023 het jaar waarin zij een nieuwe fase ingaan. kUS wil met de nieuwe subsidieperiode van VWS meer samenwerken met andere netwerken zoals HHU en het (blijven) ondersteunen bij praktische vraagstukken zoals het provinciebrede programma Zorg en Wonen 2040. HHU gaat op de drie grote maatschappelijke opgaven van wijkgerichte preventie gezondheid en zorg, personeelstekorten in zorg en sociaal domein en digitalisering de netwerkfase in van het ‘meters maken’. Ook zetten we van hieruit in op landelijke subsidieaanvragen voor regionale samenwerking in HHU-gemeenten te helpen in maatschappelijke opgaven.

Vanaf 2013 werkt Nieuwegein in Lekstroomverband met andere gemeenten samen in het sociaal domein. Er is een samenwerkingsagenda transformatie sociaal domein vastgesteld, waarin gezamenlijke opgaven staan. Denk aan opgaven met betrekking tot wonen en zorg, WMO, doelgroepenvervoer, jeugd, Passend Onderwijs en werk. Daarnaast is er sprake van een gezamenlijke regionale backoffice (RBL) voor de inkoop en administratie van de Jeugdhulp en WMO, ondergebracht in gastgemeente Houten. In het Bestuurlijk Platform Sociaal Domein Lekstroom (BPSDL) zijn de wethouders sociaal domein van de samenwerkende gemeenten vertegenwoordigd. Voor de uitvoering van de regionale samenwerkingsagenda worden door Nieuwegein diverse projectleiders en coördinatoren aan de regio beschikbaar gesteld.

Op het gebied van werk en inkomen, zijn wij onderdeel van de gemeenschappelijke regeling Werk en Inkomen Lekstroom (WIL). Inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt ondersteunen we in het lokale werkteam, als onderdeel van Geynwijs. Werkcoaches van WIL helpen inwoners in het lokale werkteam actief aan betaald of onbetaald werk, zoals een werkervaringsplek, een reguliere baan (inclusief Social Return On Investment) of een garantiebaan. Samen met WIL proberen we het gebruik van de minimaregelingen te vergroten en het hulpaanbod bij armoedeproblematiek te optimaliseren.

Rond huiselijk geweld en kindermishandeling werken we samen met Samen Veilig Midden-Nederland (waaronder Veilig Thuis Utrecht en SAVE-team Nieuwegein vallen). We vergroten de bewustwording van inwoners en professionals en de meldingsbereidheid. Bij het structureel en in samenhang aanpakken van problematiek werken we met vele instellingen samen, waaronder bijvoorbeeld de woningcorporaties, WIL, politie en MOvactor. Voor maatschappelijke opvang en beschermd wonen werken we als Lekstroomgemeenten samen met centrumgemeente Utrecht.

Tot in ieder geval 2024 werken we samen met Provincie Utrecht en 22 andere Utrechtse gemeenten aan een grotere toegankelijkheid van het openbaar vervoer voor mensen met een beperking, een betere aansluiting tussen doelgroepenvervoer en aanvullend openbaar vervoer en vernieuwing van het sociaal recreatieve Wmo-vervoer.

Het Lokaal Preventieakkoord is samen met partijen uit de stad tot stand gekomen. De uitvoering van het akkoord doen we in samenwerking met deze partijen en eventueel nog andere partijen die alsnog willen aansluiten.