Wat willen we bereiken?
Doelstelling voor 2023
Thema Leefomgeving
Een leefbare stad voor inwoners, ondernemers en bezoekers wordt gevormd door 2 doelen:
1. Het met plezier gebruik kunnen maken van en betrokkenheid bij de openbare ruimte.
Hierbij geven we ruimte aan inwoners voor eigen initiatief.
2. Een stad die kwalitatief goede en voldoende voorzieningen en groen biedt om te kunnen recreëren, ondernemen en te verplaatsen of verblijven. Waar ruimte is voor initiatieven waar bewoners, soms gefaciliteerd door de gemeente, met elkaar de buurt of de straat aantrekkelijker en leefbaarder te maken.
Beheerplannen
Om kwalitatief goede voorzieningen te kunnen realiseren, die voldoende mate beschikbaar zijn en tezamen met de aanwezige voorzieningen goed beheerd kunnen worden werken wij op basis van de beheerplannen aan het onderhoud van de stad. Daarbij zoeken we steeds naar een optimale synergie met onder andere Betere Buurten. Daar waar mogelijk zoeken wij de samenwerking met andere overheden, provincie, waterschap en Rijkswaterstaat en we stemmen de jaarplanning af met partners in de stad zoals woningbouwcoöperaties.
In 2023 wordt de herziening van de huidige beheerplannen afgerond.
Assetmanagement
Wij beheren onze kapitaalgoederen met behulp van assetmanagement. Bij kapitaalgoederen denken we aan systemen zoals de openbare ruimte en infrastructuur (bruggen, wegen, riolering, groen, verharding, spelen etc.). Deze kapitaalgoederen vertegenwoordigen een grote waarde en zijn van belang voor de samenleving. De kapitaalgoederen zijn onmisbaar als het gaat om maatschappelijke thema’s zoals leefbaarheid (goede en voldoende voorzieningen die goed beheerd kunnen worden), gezondheid, economie en bereikbaarheid. Met als doel meer grip en sturing op de gemeentelijke kapitaalgoederen te krijgen. In 2023 wordt het Strategische Assetmanagement plan afgerond.
Afval en grondstoffen
Het Grondstoffen inzamelplan Nieuwegein 2021-2024 is het kader waarbinnen het afvalbeleid wordt gevoerd. De doelen uit dit plan zijn: het stapsgewijs terugdringen van de hoeveelheid huishoudelijk restafval tot 175 kilo per inwoner in 2024, het verhogen van het afvalscheidingspercentage tot 57% in 2024 en het actief bestrijden van bijplaatsingen en illegale afval dump in de openbare ruimte. Dat doen we door inwoners te faciliteren en stimuleren om hun afval te minderen, afval beter te scheiden en hierdoor het restafval te verminderen. Hierbij zetten we vooral in op het scheiden van GFT van restafval.
Op deze wijze worden inwoners actief betrokken bij een nettere inrichting van de openbare ruimte op het gebied van afval, alsook het (duurzame) beheer daarvan.
Riolering en waterhuishouding
Water heeft een grote belevingswaarde. De gemeente Nieuwegein heeft drie zorgplichten: het inzamelen en transporteren van stedelijk afvalwater, het inzamelen en verwerking van afstromend hemelwater en het voorkomen van belemmering in een gebied door overtollig grondwater. Om aan deze plichten te voldoen voeren wij de acties uit die zijn beschreven in het Gemeentelijk Rioleringsplan 2019-2023. Wij werken aan een watersysteem met voldoende capaciteit met aandacht voor de waterkwaliteit van het oppervlaktewater waarbij inwoners geen overlast hebben. Er zijn diverse reparaties aan de riolering benodigd. Er worden aanpassingen gedaan op basis van hydraulische berekeningen en inspecties. Daarnaast is een aantal installaties toe aan renovatie. Verder willen we ook de aandacht voor het omgaan met hemel- en afvalwater onder ontwikkelaars en inwoners vergroten. Op deze wijze dragen wij zorg voor goede en voldoende voorzieningen op het gebied van riolering en waterhuishouding, die goed te beheren zijn.
Groen
Groen is een belangrijke waarde in de openbare ruimte. Groen draagt bij aan een betere gezondheid van mensen. Groen heeft een positief effect op luchtkwaliteit, stressreductie, verkoeling, etc. Groen levert een belangrijke bijdrage aan recreatie. Groen en water hebben een positieve invloed op de waterhuishouding in de stad. Groengebieden, sloten en plassen houden regenwater vast waardoor de waterbergingscapaciteit toeneemt en er minder verdroging optreedt. In het vastgestelde Groenstructuurplan Nieuwegein (2017-151) hebben we vastgelegd hoe we het 'groene geraamte' van Nieuwegein willen ontwikkelen en behouden. Het geeft aan welke meerjarige acties er nodig zijn om dit te kunnen doen. Er wordt een groenplan opgesteld om de kwaliteit van het Groenstructuurplan (verder) te verbeteren. Het bomenafwegingskader zal worden aangepast, waarin de 3-30-300-regel en de uitwerking voor de compensatie van de te kappen bomen (groen terug voor iedere gekapte boom) meegenomen worden.
Vanwege de recente warme droge zomers, willen we gericht inzetten op maatregelen die schadelijke gevolgen van droogte voor het groen verminderen.
In de wijken waar we voor het onderhoud nieuwe contracten moeten afsluiten, gaan we over naar een nieuwe contractvorm. Dat betekent dat we nog meer gebruik gaan maken van de kennis van de inwoners, de aannemer en de opdrachtgever zodat de kwaliteit van het onderhoud verbetert en meer aansluit bij de ideeën van inwoners.
Op deze wijze dragen wij zorg voor goede en voldoende duurzame openbaar groenvoorzieningen, die goed te beheren zijn.
Mobiliteit
De Mobiliteitsvisie Nieuwegein 2030 (2021-067) is, tezamen met het bijbehorende Mobiliteitsprogramma Nieuwegein 2030 (2021-386), de gidslijn voor de uitvoer van mobiliteitsprojecten in de komende jaren. Het programma bevat een uitgebreid pakket aan maatregelen om de mobiliteit en bereikbaarheid van Nieuwegein de komende jaren te verbeteren.
In 2023 gaan we verder met de volgende tranche, met o.a. projecten als het vervolg van het ombouwen van bushaltes op wijkwegen waardoor bussen halteren op de rijbaan, deelfietsen bij grotere tramhaltes, aanwijzen locaties voor fietsstraten en de aanpassing van het kruispunt Plettenburgerbaan-Martinbaan.
Bij herinrichting van de openbare ruimte worden bij scholen schoolzones ingericht. De invulling van deze zones is in feite een aanvulling op het huidige schoolrouteproject.
Gemeente en scholen werken samen aan een veilige schoolomgeving. De inzet van verkeersbrigadiers is een goede manier om dat doel te bereiken. Het succes hangt samen met de beschikbaarheid van vrijwilligers.
Langs deze wegen wordt bijgedragen aan goede en voldoende verkeersvoorzieningen, middels ook het betrekken van belanghebbenden bij de (her)inrichting van de openbare (verkeers)ruimte.
Parkeren
De parkeerexploitatie is het financiële samenstel van (toekomstige) inkomsten en uitgaven van de gemeentelijke parkeervoorzieningen, bestaande uit parkeergarages, parkeerplaatsen op straat waar betaald parkeren geldt (inclusief de handhaving) en gratis bewaakte fietsenstallingen. Het saldo van inkomsten en uitgaven is sinds de aanvang van de parkeerexploitatie (2007) langdurig negatief vanwege een geraamd aanloopverlies als gevolg van de investeringen in de bestaande en nieuwe parkeervoorzieningen. Ter dekking is een parkeerreserve beschikbaar. Naar verwachting is het dieptepunt van de parkeerreserve in 2022 bereikt. Vanaf 2023 wordt het saldo van inkomsten en uitgaven positief. Uiteindelijk is de parkeerreserve in 2038 geheel kostendekkend. We voldoen daarmee aan de eis van de gemeenteraad dat het dieptepunt van de parkeerreserve nooit meer dan 16,6 miljoen euro negatief mag bedragen en dat de parkeerexploitatie in een periode van 40 jaar minimaal kostendekkend moet zijn.
In 2023 wordt gewerkt aan de bouwkundige koppeling van het appartementencomplex CityPromenade en de parkeergarage Stadshuis. Dit heeft vooral betrekking op de brandveiligheidsaspecten en de mate waarin de parkeergarage Stadshuis voldoende geventileerd blijft. Verder wordt er gestart met de bouw van de parkeergarage Zuid en wordt op de parkeergarage Theater een zonnepanelensysteem gerealiseerd. Er wordt gewerkt aan de uitrol van een deelautoconcept in de parkeergarage Theater en het parkeerrouteinformatiesysteem boven de invalswegen naar de binnenstad wordt aangepast aan de nieuwe ontwikkelingen inclusief het verwijzen naar oplaadplekken voor elektrische auto’s. Om ten slotte alle parkeervoorzieningen conform de laatste inzichten operationeel te houden, starten wij met de inkoop van een nieuw parkeermanagementsysteem.
Een groot deel van de gemeentelijke parkeervoorzieningen is onlosmakelijk verbonden met een bezoek aan de Nieuwegeinse binnenstad. Daartoe is ook in de schil van de binnenstad parkeerregulering in de vorm van betaald parkeren actief, om parkeeroverlast van de overloop van parkeerders met een bestemming in de binnenstad te voorkomen. Waar nodig kijken wij bij overlast eerst kritisch naar de mix van het beleid ten aanzien van de gemeentelijk parkeertarieven en het gemeentelijke mobiliteitsbeleid. Indien gestart wordt met een onderzoek naar wijziging van de betaald parkeergebieden betrekken wij zowel de huidige als de toekomstige belanghebbenden.
Voor wat betreft de fiets wordt er gewerkt aan de vindbaarheid en de benutting van de gratis bewaakte fietsenstallingen door de realisatie van een fietsparkeerrouteinformatie. Nabij het OV-knooppunt City wordt de ontwikkeling van de nieuwe fietsenstalling verder uitgewerkt tot een definitief ontwerp dat gereed is voor realisatie. Ten behoeve van alle fietsenstallingen starten wij met de inkoop van nieuwe etagerekken. In de keuze voor het type rek betrekken wij de gebruikers.
Dierenwelzijn
Bij dierenwelzijn gaat het om het stimuleren van het welzijn van in het wild levende en gedomesticeerde dieren. Bij plaagdieren en andere overlast gevende dieren is het streven bij de bestrijding een weinig belastende bestrijdingsmethode te gebruiken. In 2023 geven we invulling aan dierenwelzijn via o.a. een versterking van de samenwerking met bij dierenwelzijn betrokken organisaties. We gaan na of een dierenvoedselbank met name voor mensen met weinig financiële ruimte voor Nieuwegein haalbaar is.
Spelen
Ruim baan voor oorspronkelijk spelen, sporten en ontmoeten is het fundament van de Speelvisie Nieuwegein 2019-2029. In de Speelvisie dagen we kinderen, jeugd en jongeren uit om buiten te spelen, te sporten en elkaar te ontmoeten. Daarbij leggen we de focus minder op toestellen en gaat de aandacht vooral naar mogelijkheden voor het (oorspronkelijke) spel en naar de eerlijke verdeling van de speelvoorzieningen en speellocaties in de stad. We kijken daarbij niet meer op plekniveau maar op buurtniveau en streven met een integrale aanpak van het groen, verharding, water, verkeer en parkeren naar een veilige en bereikbare speelruimte. Op deze wijze streven we naar goede en voldoende speelvoorzieningen in de stad.
De prioritering die we in 2020 hebben aangebracht leidt tot een gefaseerde aanpak van 2 tot 4 speelbuurten in 2023 en daarna elk jaar tot 2027.
Wegen en kunstwerken
De focus bij wegen is drieledig. Allereerst is er de uitvoering van een aantal, voor een deel al lopende, (grootschalige) asfaltwerkzaamheden die gebaseerd zijn op het beheerplan wegen. Daarnaast continueren we de volgende stap in de ontwikkeling naar een meer buurtgerichte aanpak van het wegonderhoud. Dit houdt in dat we ook in 2023 het groot onderhoud aan de elementenverhardingen samenvoegen tot één groot totaalproject waarin we een aantal buurten tegelijk aanpakken.
Tenslotte gaan we het verhardingsareaal verkleinen door op een aantal plaatsen verharding om te vormen naar groen. Dit als resultaat van het eind 2022 afgeronde onderzoek naar de mogelijkheden om het verhardingsareaal in de gemeente, om klimaatadaptieve redenen, structureel te verkleinen. Op basis van de resultaten van het onderzoek stellen we een aantal locaties vast waar we op termijn verhardingsoppervlakte gaan verkleinen. In 2023 gaan we dat op minimaal één locatie realiseren.
We starten met de voorbereiding voor de integrale aanpak van de boomwortelopdruk. Zo borgen we een goed beheer van onze (bestaande) wegvoorzieningen én dragen we bij aan de uitbreiding van duurzaam groen in de stad.
Openbare verlichting
Het goed kunnen beheren en onderhouden van de bestaande openbare verlichting is in Nieuwegein geregeld middels een beheercontract. In dit contract zijn onder meer afspraken gemaakt om vanaf 2014 het areaal te verduurzamen en eind 2023 het areaal overgedragen te krijgen van Citytec.
Gedurende tien jaar (t/m 2023) worden 1.500 masten en 9000 armaturen vervangen zodat alle verlichting, die eind 2024 aan het einde van de technische levensduur zijn gekomen, vervangen zal zijn. Omdat het contract eind 2024 afloopt starten we met het opstellen van een nieuw beleids- en beheerplan voor de openbare verlichting.
Thema Veiligheid
Sociale veiligheid en criminaliteit
De gemeente wil benaderbaar, betrouwbaar en zichtbaar in de stad aanwezig zijn om bij te dragen aan een veilige omgeving. Mede op basis van cijfers en verwachtingen willen we samen met professionals, inwoners en ondernemers zoveel mogelijk proactief handelen om de stad veilig te houden en veiliger te maken. Onze samenwerking met de diverse veiligheidspartners is hecht en goed.
In 2023 zetten we extra in op het versterken en verbreden van de aanpak Jonge aanwas en doorgroeiers. Nieuwegein is als een van de manifestgemeenten uitgekozen om een subsidieaanvraag in te dienen voor Preventie met gezag. Als deze gelden worden toegekend geeft dit een boost aan Nieuwegein en haar partners om voor de langere termijn een aanpak met impact te ontwikkelen waarbij preventie en repressie hand in hand gaan.
De subsidieaanvraag Preventie met gezag hangt samen met de brede aanpak Leefbaarheid en Veiligheid. We sluiten daarmee aan op het Nationaal Hertstelprogramma Leefbaarheid en veiligheid. We werken aan een routekaart voor een aanpak voor de opgaven in de centrale as dat leidt tot een programma waarmee wij als stad (de gemeente én betrokken partijen) langjarig invulling geven aan een gebiedsgerichte aanpak. Onze intentie is om begin 2023 een langjarig samenwerkingsverband, een Alliantie, op te richten waarin betrokken partijen gezamenlijk eigenaarschap tonen op de aanpak.
Naast de prioriteit Jonge aanwas zetten we in op drie prioriteiten uit het integraal veiligheidsplan met de volgende doelstellingen:
- De aanpak van georganiseerde ondermijnende criminaliteit
We intensiveren de aanpak Ondermijning waarbij het zichtbaar krijgen van ondermijning op de bedrijventerreinen één van de prioriteiten is. We werken regionaal samen in de aanpak tegen ondermijning door het actieprogramma ‘Wie praat die gaat 3.0’.
- Effectieve verbinding zorg en veiligheid: de persoonsgerichte aanpak staat centraal bij casuïstiek waar sprake is van gestapelde problematiek
Vroegtijdig signaleren en inzetten van interventies kan helpen om te voorkomen dat complexe zorgcasuïstiek escaleert. Het ontwikkelen van een intensievere samenwerking moet leiden tot een effectievere aanpak. Daarnaast is er ook een relatie tussen het thema gezondheid en veiligheid met betrekking tot preventie drugsgebruik. Naast de nadelige gezondheidseffecten van drugsgebruik, draagt de drugsgebruiker ook bij aan het in stand houden van criminaliteit. Een belangrijk speerpunt is het voorkomen dat Nieuwegeinse jeugd in de drugscriminaliteit belandt.
- Digitale veiligheid
Inwoners maken we bewust van de risico’s van cybercriminaliteit. Samen met politie en andere partners geven we voorlichting over cybercriminaliteit.
Daarnaast onderzoeken we de mogelijkheid tijdelijk en proportioneel gebruik te maken van cameratoezicht in gebieden waar overlast wordt ervaren.
Fysieke veiligheid
Nieuwegein werkt doorlopend aan het goed voorbereid zijn op crises, rampen, zware ongevallen of dreigingen zodat we, op die momenten, handelingsperspectief kunnen bieden aan onze inwoners en bedrijven. En ook bieden we op die zware momenten, snel en effectief hulp aan de (niet zelfredzame) burger. Zelfredzame burgers leveren een eigen bijdrage. Daarnaast beheersen we milieu- en veiligheidsrisico’s bij het bouwen, gebruiken en slopen van gebouwen en inrichtingen.
Relatie met andere programma's
‘Leefomgeving’ heeft een belangrijke relatie met het programma ‘Wonen en Economie’ waar het gaat om de thema's Betere Buurten, (betaald) parkeren, spelen, Omgevingswet, Actieplan geluid, afval, duurzaamheid. En met het programma ‘Vrije tijd’ als het gaat om spelen en sport en bewegen.
Veiligheidsthema’s zijn vaak domein overstijgend. Overlast vindt vaak plaats in de buitenruimte en raakt daarom aan die programmaonderdelen van het Programma Wonen en Economie, waarbij de Omgevingswet en de aansluiting bij de omgevingsvisie een belangrijk element is.
Bij de herinrichting van de openbare ruimte is veiligheid een thema waar we optimaal aandacht aan geven.
Een bijzonder aandachtspunt is de relatie met het Programma Versterking Eigen kracht, ondersteuning en bescherming waar met name op de thema's huiselijk geweld/kindermishandeling, complexe multiprobleemgezinnen en preventie van jeugdcriminaliteit een integrale aanpak nodig is. Het versterken van de verbinding tussen veiligheid en zorg is een prioriteit uit het integraal veiligheidsplan. Vroegtijdig signaleren en inzetten van interventies kan helpen om te voorkomen dat complexe zorgcasuïstiek escaleert. Het ontwikkelen van een intensievere samenwerking moet leiden tot een effectievere aanpak.
Daarnaast is er ook een relatie tussen het thema gezondheid en veiligheid met betrekking tot preventie drugsgebruik. Naast de nadelige gezondheidseffecten van drugsgebruik, draagt de drugsgebruiker ook bij aan het in stand houden van criminaliteit. Een belangrijk speerpunten is het voorkomen dat Nieuwegeinse jeugd in de drugscriminaliteit belandt.
Met wie werken we samen
Mobiliteit
Via de U10-bestuurstafel mobiliteit werken we aan de uitvoering van de doelen uit de ‘Mobiliteitsvisie grootstedelijk Utrecht’:
- Kiezen voor het verantwoord accommoderen van de mobiliteitsgroei.
- Kiezen voor de meest geschikte vervoerwijze per gebied.
- Kiezen voor kwaliteit voor de fietser.
- Kiezen voor kwaliteit voor de OV-reiziger.
- Kiezen voor een gezamenlijke aanpak van leefbaarheid en bereikbaarheid bij de grote weg projecten als Ring Utrecht, noordelijke Randweg Utrecht (NRU) en aanpak A27.
Daarnaast wordt ook de regionale inzet richting het Rijk veelal via de U10 verricht.
Coöperatie ParkeerService
De gemeente is één van de 13 leden van de Coöperatie ParkeerService. ParkeerService verzorgt de meeste operationele zaken met betrekking tot het betaald parkeren. De werkzaamheden die de Coöperatie ParkeerService voor ons verzorgt, worden ieder jaar vastgelegd in een Uitvoeringsovereenkomst. In die opdracht zijn ook de jaarlijkse kosten opgenomen. In 2023 stijgen de kosten van de Uitvoeringsovereenkomst vanwege de huidige marktomstandigheden naar verwachting met gemiddeld 7,5%.
Afval en grondstoffen
We werken samen met RMN en de andere RMN-gemeenten aan het verbeteren van de inzameling van afval en grondstoffen en aan een toekomstbestendige organisatie. Ook werken we samen met de AVU (Afvalverwijdering Utrecht). Dit is een gemeenschappelijke regeling die de contracten regelt voor het verwerken van afval en grondstoffen.
Riolering en water
Het (afval)watersysteem houdt niet op aan de gemeentegrenzen en daarom werken we regionaal samen in het Netwerk Water & Klimaat. De partijen van het netwerk zijn het waterschap Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden, 14 gemeenten, de provincie en de Veiligheidsregio. Belangrijke thema’s zijn de opgave als gevolg van de klimaatverandering, duurzaamheid en kostenbesparing.
Veiligheid
Het waarborgen en vergroten van de veiligheid binnen Nieuwegein, gebeurt in een gezamenlijke aanpak door gemeente, veiligheid- en zorgpartners, bewoners en ondernemers van Nieuwegein. Een voorbeeld van een gezamenlijke aanpak is de aanpak Nypels. Vanuit de uitgangspunten 'Anders doen op het Nypelsplantsoen' en 'dat doen wat nodig is' zetten we samen met onder andere Mitros, politie, MOvactor en Geynwijs in op leefbaarheids- en veiligheidsvraagstukken rond het Nypelsplantsoen.
Maar, criminaliteit stopt niet bij de gemeentegrenzen. We zetten daarom in op goede samenwerking met onze buurgemeenten en regionale/landelijke partners zoals Bureau RVS, Riec en het Landelijk Bureau Bibob. In het kader van de regiodeal wordt er intensiever samengewerkt met gemeente Utrecht en Zeist en ook met het ministerie van Veiligheid en Justitie.
De gemeente Nieuwegein is één van de twaalf deelnemers in de gemeenschappelijke regeling Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) Utrecht. De RUD voert taken uit op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving.