Wat mag het kosten?

In de Kadernota 2023 zijn de effecten van de begroting van de Gemeentelijke Gezondheidsdienst Regio Utrecht (GGdrU) 2023 verwerkt en opgenomen in deze begroting. Daarnaast verwachten wij dat de GGdrU de gevolgen van de hogere inflatie en CAO-stijging zal doorberekenen. Vooruitlopend hierop is een extra bedrag van € 112.000 begroot.
Het budget Lokale Gezondheid is € 105.000 verhoogd voor de uitvoering van de Gezondheidsagenda (€ 95.000) en invoering netwerk AED's en training reanimaties (€ 10.000).

Per saldo zijn de lasten en baten ten opzichte van 2022 met € 597.000 toegenomen. Dit is als volgt opgebouwd:

Laaggeletterdheid, hogere lasten € 400.000
Het budget Laaggeletterdheid is opgehoogd met de middelen voor het deltaplan Laaggeletterdheid. Deze intensivering loopt door tot en met 2026.

Onderwijskansenbeleid, hogere lasten/baten € 335.000
De lasten voor het Onderwijskansenbeleid zijn ca. € 335.000 hoger, omdat wij verwachten meer subsidies te verstrekken om een grotere groep kinderen met een (dreigende) (taal)achterstand) te bereiken. Zij hebben extra ondersteuning nodig. Deze hogere lasten worden volledig gedekt door de hiervoor ontvangen Rijksmiddelen.

Nationaal Programma Onderwijs (NPO), hogere lasten/baten € 497.000
Vanuit het Rijk zijn middelen ontvangen voor het wegwerken van in coronatijd opgelopen achterstanden in het onderwijs. De lasten voor 2023 zijn vooralsnog begroot op € 497.000 en bestaan onder andere meer uit kosten deskundigheidsbevordering van docenten en leerkrachten, verbetering samenwerking Voortgezet Onderwijs (VO), subsidies MOvactor en Santé voor algemeen maatschappelijk werk en groepswerk. Dit wordt ingezet voor extra uren jongerenwerk op het VO en een flexibel groepsaanbod, dat inspeelt op actuele vragen en ook bedoeld is om wachtlijsten weg te werken. De lasten worden volledig gedekt door de hiervoor ontvangen Rijksmiddelen. De looptijd van de NPO-middelen is door het Rijk verlengd tot en met 2024.

NB: Omdat de kosten NPO 2022 opgenomen zijn in de 2e Technische wijziging 2022, blijven deze in de vergelijking tussen jaren buiten beschouwing.

Erfgoeddeal, hogere lasten/baten € 52.000
De lasten voor ondersteuning voor de Erfgoeddeal Onderwijs zijn verschoven van personeelskosten (programma Bedrijfsvoering) naar het product Onderwijs van Versterking Eigen Kracht. Gelet op de huidige krapte op de arbeidsmarkt is gekozen voor een flexibele invulling. Deze kosten worden gedekt uit de reserve scholen en maatschappelijk vastgoed.

Leerlingenvervoer, hogere lasten € 100.000
De kosten van het leerlingenvervoer stijgen. Dit komt enerzijds doordat er een toename is van ritten naar verder weg gelegen scholen, bijvoorbeeld vanwege best passende school en/of vrije keuze van onderwijs op basis van geloofsovertuigingen en anderzijds worden er meer ritten gevraagd met afwijkende rijtijden, daar jeugdigen een deel van de leertijd volgen i.v.m. belastbaarheid jeugdige. Daarnaast heeft er een verschuiving plaatsgevonden naar aanleiding van het vaststellen van de regels Jeugdwet vervoer naar leerlingenvervoer.

Binnen het product zijn diverse kleine financiële verschillen ten opzichte van de begroting 2022
(zoals indexering van de lasten), die vanwege de omvang niet verder worden toegelicht.

Per saldo zijn de lasten en baten ten opzichte van 2022 met € 412.000 toegenomen. Dit is als volgt opgebouwd:

Subsidies Welzijn en Vrijwilligers, hogere lasten € 240.000
Toename budgetten Subsidies Welzijn en Vrijwilligers door toepassing gemiddelde loon- en prijsstijging van € 240.000. Daarnaast is het budget verhoogd met de ontwikkel- en uitvoeringskosten inclusiebeleid en Regenboogagenda € 20.000.

Inburgering, hogere lasten € 385.000 lasten en hogere baten € 239.000 baten
De lasten en baten Inburgering zijn begroot op de reguliere instroom vanuit de taakstelling (80 personen). De hiermee samenhangende kosten voor onderwijs, maatschappelijke begeleiding en personeel zijn hierop aangepast (€ 385.000). De extra middelen uit de septembercirculaire 2022 van € 160.000 zijn hierin begrepen. De baten zijn bij deze aantallen circa € 239.000 hoger. Omdat er nog veel onduidelijkheid is over de praktische invulling van de nieuwe Inburgeringswet, worden overschotten in de reserve verhoogde instroom statushouders gestort, om latere kosten te kunnen dekken. De storting 2023 bedraagt € 223.000, zie ook de toelichting bij de reservemutaties.

Oekraïne crisis, € 2.180.000 lagere lasten/baten
Op dit moment is nog onbekend welke kosten er in 2023 zijn en daarom zijn deze nog niet begroot. Het uitgangspunt is dat de kosten voor het Rijk vergoed worden en we dit budgetneutraal kunnen verwerken. Als er meer bekend is, verwerken we dit in de planning & control documenten.

Luifelstede, lagere lasten € 360.000 en lagere baten € 317.000
De exploitatiekosten- en baten voor Luifelstede zijn vanaf 2023 af geraamd in verband met de voorgenomen sloop van het pand in het kader van de woningbouw City. Dit betekent een daling van de lasten met € 360.000 en de baten met € 317.000.

Programma Woonwijs 2022-2026, hogere lasten € 350.000 en hogere baten € 300.000
In de raadsvergadering van 14 oktober 2021 is besloten om in de periode 2022-2026 uitvoering te geven aan het programma Woonwijs. De uitgaven van de uitvoering van het programma Woonwijs 2022-2026 zijn in totaliteit geraamd op € 1.250.000. Deze kosten worden gedekt uit de reserve Woonwijs (€ 567.500) en de bijdrage (€ 682.500) van het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK). Voor het jaar 2023 wordt verwacht dat circa € 350.000 uitgegeven gaat worden voor projecten huisvesting kwetsbare groepen. Voorgesteld wordt om € 50.000 ten laste te brengen aan de reserve Woonwijs en € 300.000 ten laste van de reeds ontvangen subsidie (€ 682.500) van het ministerie van Binnenlandse zaken.

Binnen het product zijn diverse kleine financiële verschillen ten opzichte van de begroting 2022
(zoals indexering van baten en lasten), die vanwege de omvang niet verder worden toegelicht.

De lasten voor het product Arbeidsdeelname dalen per saldo met € 2,5 miljoen. Dit wordt verklaard door de volgende ontwikkelingen.

• Voor de uitvoering van projecten om de arbeidsdeelname te verbeteren is € 50.000 toegevoegd aan het budget Re-integratie. Vanaf 2024 wordt het Re-integratiebudget extra verhoogd voor de intensiveringen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt (€ 100.000, oplopend tot € 150.000 in 2025 en 2026).
• De bestrijding van energiearmoede wordt geïntensiveerd, hiervoor is het budget met € 300.000 verhoogd.

• In 2023 zijn vooralsnog geen kosten begroot voor het uitkeren van de uitkeringen energiearmoede aan inwoners met een bijstandsuitkering en inkomen tot 120% van het minimumloon. Dit geeft een verschil ten opzichte van 2022 van € 2,8 miljoen.
• Daarnaast is het Re-integratiebudget in 2022 eenmalig opgehoogd met de lokale kosten Innovatie Werkteams van € 95.000 en geeft een eenmalig verschil.
• In de begroting Handgeld WIL 2023 is geen rekening gehouden met stijging als gevolg van inflatie. Ter behoud van de dienstverlening en om in de pas te blijven met de prijsontwikkelingen begroten wij een extra inflatiebedrag van afgerond € 25.000.

De lasten Armoedebeleid zijn € 489.000 hoger ten opzichte van 2022, en wordt veroorzaakt door het volgende.

• Voor de ontwikkeling en uitwerking maatregelenmatrix gericht op bestrijding van armoede is in totaal structureel € 210.000 beschikbaar gesteld.
• Voor intensivering van het Stadsgeldbeheer zijn incidentele middelen toegevoegd voor 2023 en 2024 € 150.000. Ten opzichte van 2022 is dit € 50.000 hoger.
• Voor de ontwikkeling en invoering van het Jongerenperspectieffonds is voor de jaren 2023 tot en met 2025 € 100.000, respectievelijk € 90.000 en € 50.000 beschikbaar.

• De hogere begroting Inkomensondersteuning 2023 van WIL (€ 91.000) is opgenomen in de Kadernota 2022 en verwerkt in de gemeentebegroting. Bovenop dit bedrag is rekening gehouden met extra inflatie (€ 36.000), teneinde op voorhand rekening te houden met de te verwachte stijging van uitgaven bijzondere bijstand.
• Het resterende verschil van € 50.000 is het gevolg van een samenstel van diverse kleine verschillen van onder meer taakmutatie mei-circulaire 2022 € 13.000 (Klijnsmamiddelen).

Per saldo zijn de lasten en baten ten opzichte van 2022 met  € 384.000 toegenomen. Dit is als volgt opgebouwd:

Bijstandslasten € 463.000 hogere lasten/baten
De lasten voor bijstand uit de begroting van WIL 2023 zijn verwerkt in de gemeentebegroting 2023. Ten opzichte van 2022 geeft dit een toename van € 463.000. De baten voor de Rijksmiddelen voor bijstand zijn vastgesteld op het niveau van de begroting WIL en stijgen met hetzelfde bedrag. Wij constateren dat de Rijksvergoeding bijstand op dit moment lager uitvalt en voor 2023 tot een tekort leidt. Daarom hebben wij in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing rekening gehouden met een risico op een tekort van maximaal € 1,2 mln. voor 2023. Conform bestendig beleid zullen wij in de P&C -producten de ontwikkelingen volgen en indien nodig maatregelen treffen.
Uit de septembercirculaire 2022 verwacht het CPB vanaf 2024 tot en met 2027 een jaarlijkse toename van het aantal uitkeringen, daar waar er in de meicirculaire 2022 nog uit werd gegaan van een stabilisering. De begroting van WIL volgt deze macro economische ontwikkelingen, waarbij verwachting is dat deze stijging (deels) wordt gecompenseerd.

Organisatiekosten WIL, €  582.000 hogere lasten
In de Kadernota zijn de financiële effecten van de begroting 2023 voor de uitvoeringskosten opgenomen, waardoor de lasten toenemen met € 340.000. Hierboven op is rekening gehouden met de structurele ontwikkeling van de CAO 2022 (€ 132.000) en extra indexering op de bedrijfsvoeringskosten (€ 231.000), die nog niet in de basisbegroting 2023 van WIL zijn verwerkt.

Toeslagenaffaire, € 203.000 lagere lasten
In de begroting 2023 is vooralsnog geen budget begroot, omdat informatie ontbreekt om een realistische raming op te nemen. Indien nodig, zullen wij in één van de P&C-documenten hierop terugkomen.

Sociale recherche en Zorgfraude, € 82.000 lagere lasten, € 82.000 lagere baten
De pilot Zorgfraude eindigt na het eerste kwartaal van 2023. Hierdoor zijn de totale lasten en baten voor 2023 lager dan in 2022 (respectievelijk € 74.000 minder lasten en € 52.000 minder baten).
Daarnaast neemt het relatieve aandeel van de gemeente Nieuwegein voor de sociale recherche toe in vergelijking met de andere deelnemende gemeenten. Hierdoor nemen de baten vanuit deelnemersbijdragen af met € 30.000. Ook de lasten nemen af met € 8.000.

De lasten zijn ten opzichte van 2022 met € 2.089.000 toegenomen.

Jeugdvoorzieningen, hogere lasten € 2.089.000
Bij de verblijfsproducten zijn er duidelijke veranderingen waarneembaar. Bijna alle vormen van verblijf laten een stijging zien. Het grootste effect wordt veroorzaakt door de invoering van het woonplaatsbeginsel dat per 1 januari 2022 is doorgevoerd. De gemeente Nieuwegein moet als gevolg hiervan veel meer verblijfscliënten voor haar rekening nemen. We zien ook dat de complexiteit van zorgvraag toeneemt waardoor de uitstroom van cliënten vertraagt. Voor het jaar 2023 is een OVA indexering toegepast van 4,85% voor de zorgkosten. De financiële effecten in de begroting 2023 zijn gebaseerd op de prognose van de RBL Q1 rapportage.

In het jaar 2022 hebben 2 incidentele projecten (Intensivering jeugdproblematiek en verlengen straathoekwerker Jonge Aanwas) plaatsgevonden voor een bedrag van € 200.000.

Per saldo zijn de lasten en baten ten opzichte van 2022 met € 833.000 toegenomen.

WMO voorzieningen, hogere lasten € 759.000 en lagere baten € 75.000
De uitgaven voor de WMO voorzieningen zijn toegenomen (€ 1.097.000) als gevolg van toename cliënten en het toepassen van de OVA indexering van 4,85%. De toename van cliënten zien we vooral bij ondersteuning huishoudelijke zorg en het verstrekken van vervoersmiddelen.

In het jaar 2022 hebben 2 incidentele projecten (Maatregelen huisvesting kwetsbaren doelgroepen en Aanpak eenzaamheid ouderen) plaatsgevonden voor een bedrag van € 338.000. Hierdoor zijn de baten in 2023 afgenomen met € 100.000.

De uitgaven op dit product zijn met € 60.000 toegenomen.  De aanbestedingen voor de jeugdvoorzieningen Ambulante Jeugdzorg en Gezinsvormen zijn vertraagd en zullen ongetwijfeld nog hun effect in 2023 laten zien. Door de Regionale Backoffice Lekstroom is een inschatting gemaakt dat ze nog ongeveer een bedrag van € 250.000 nodig hebben om mensen in te huren om dit proces te kunnen afronden. Van deze uitgaven komt circa 30% voor de gemeente Nieuwegein. Daarnaast heeft een indexering plaatsgevonden voor de uitvoeringskosten van deze organisatie.

Jaarlijks wordt een subsidie verleend aan de Stichting Samen Veilig Midden-Nederland. Het hogere budget voor subsidieverlening wordt onder andere veroorzaakt door het toepassen van prijs- en loonindex.